DRRROOMLAND

Phytophthora is een gevreesde vijand van tomatentelers over de hele wereld. Deze pathogene micro-organismen gedijen goed in vochtige omstandigheden, en hun sporen verspreiden zich gemakkelijk via water, wind en contact. Tomatenplanten die zijn geïnfecteerd met Phytophthora vertonen vaak symptomen zoals verwelking van bladeren, donkere vlekken op de stengels, en rotte plekken op de vruchten. De schimmel kan zowel bovengrondse delen van de plant als de wortels aantasten, waardoor de algehele gezondheid van de tomatenplanten snel achteruitgaat.

Hier zijn een aantal dingen die je kunt doen:

• Check of je tomaten aangetast zijn. Belangrijk kenmerk zijn grijsbruin verkleurd en verdroogd blad, bruin-zwarte vlekken op de stengels, bruine vlekken op de tomatenvruchten zelf.
• Als de aantasting nog meevalt: haal alle aangedane delen weg en houd de plant verder goed in de gaten. Dagelijkse controle en verwijderen van aangetast blad is daarbij erg belangrijk.
• Oogst alles wat nog goed eruitziet: vruchten die al een beetje kleur hebben kunnen thuis op de vensterbank narijpen.
• Als de ziekte al ver gevorderd is (zoals op de foto boven): haal de hele plant met wortel en tak eruit.
• Belangrijk: verzamel alle plantenresten in een afvalzak en neem deze mee naar huis om ze daar in de kliko te gooien. Ze mogen niet op de compost!

Informatie over Phytophtora:

Phytophthora is een gevreesde vijand van tomatentelers over de hele wereld. Deze pathogene micro-organismen gedijen goed in vochtige omstandigheden, en hun sporen verspreiden zich gemakkelijk via water, wind en contact. Tomatenplanten die zijn geïnfecteerd met Phytophthora vertonen vaak symptomen zoals verwelking van bladeren, donkere vlekken op de stengels, en rotte plekken op de vruchten. De schimmel kan zowel bovengrondse delen van de plant als de wortels aantasten, waardoor de algehele gezondheid van de tomatenplanten snel achteruitgaat.

De bestrijding van Phytophthora aan tomaten is een uitdaging voor telers, omdat de ziekte zich snel kan verspreiden in vochtige omstandigheden, zoals na regenachtig weer.

Hoe overleeft Phytophthora de winter?

Phytophthora kan de winter overleven op verschillende manieren, afhankelijk van de specifieke soort en omgevingsomstandigheden. Hier zijn enkele manieren waarop Phytophthora de winter kan overleven:

1. Oosporen: Sommige soorten Phytophthora vormen oosporen, die dikwandige, overlevingsstructuren zijn. Deze oosporen kunnen zich vormen in geïnfecteerde plantenresten, in de grond of op oppervlakken zoals plantenstengels. Ze zijn bestand tegen extreme omstandigheden en kunnen in de bodem overwinteren, klaar om in het volgende groeiseizoen te kiemen en nieuwe infecties te veroorzaken.

2. Levende planten: In sommige gevallen kan Phytophthora de winter overleven in geïnfecteerde planten die nog steeds in leven zijn, vooral in klimaten met mildere winters. Deze overleving kan zich voordoen in de vorm van latente infecties, waarbij de schimmel zich in de plant verstopt zonder directe zichtbare symptomen te veroorzaken. Dit kan bijvoorbeeld ook een over het hoofd geziene aardappelknol zijn die bij de oogst in de grond bleef zitten.

3. In reservoirplanten: Phytophthora kan in alternatieve gastheren of wilde planten overleven tijdens de wintermaanden. Deze gastheren dienen als reservoirs voor de schimmel en kunnen dienen als bron van infectie voor gewassen in het volgende groeiseizoen.

4. In water: Phytophthora kan zich ook handhaven in waterbronnen, zoals beken, meren en irrigatiesystemen. De schimmel kan overleven in water als sporangia (spore dragende structuren) en zo verspreid worden naar nieuwe locaties of gewassen.

Kan je Phytophtora voorkomen?

Het voorkomen van Phytophthora-aantasting aan tomatenplanten die buiten worden geteeld, vereist aandacht voor verschillende belangrijke beheersmaatregelen. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen om de kans op Phytophthora-infecties te minimaliseren:

1. Kies resistente tomatenrassen: Er zijn tomatenrassen beschikbaar die enige weerstand bieden tegen Phytophthora. Zogenaamde ‘wilde’ tomaten zijn over het algemeent resistenter dan cultuurtomaten. Kerstomaten rijpen sneller en leveren al goede oogst voordat de schimmel toeslaat.

2. Goede bodemdrainage: Zorg ervoor dat de grond waarin je tomatenplanten groeien goed gedraineerd is. Vermijd stilstaand water rond de wortels, want Phytophthora gedijt goed in vochtige omstandigheden. Als de bodem drainageproblemen heeft, overweeg dan het aanleggen van verhoogde bedden om overtollig water af te voeren.

3. Gebruik mulch: Het gebruik van mulch (bijvoorbeeld stro of houtsnippers) rond je tomatenplanten kan helpen voorkomen dat regenwater de bodem rechtstreeks raakt en zo de verspreiding van Phytophthora bevordert. Zorg voor kale stengels direct boven de grond. Zodra de plant wat groter is (50 cm) kan je de onderste bladeren, tot de eerste vruchtanzet, weghalen. Regelmatig dieven en overtollig blad verwijderen zorgt voor betere luchtcirculatie binnen de plant.

4. Waterbeheer: Geef je tomatenplanten ’s ochtends water zodat de bladeren tijd hebben om te drogen voordat de avond valt. Dit minimaliseert de vochtigheid rond de planten, wat de groei van Phytophthora kan beperken.

5. Plantafstand: Zorg voor voldoende ruimte tussen je tomatenplanten om luchtcirculatie te bevorderen. Dit helpt de bladeren sneller te laten opdrogen na regen of irrigatie, waardoor het risico op Phytophthora-infecties afneemt.

6. Verwijder geïnfecteerde planten en plantenresten: Als je tekenen van Phytophthora-infectie opmerkt, zoals verwelking, donkere vlekken op stengels of rotte vruchten, verwijder dan onmiddellijk de geïnfecteerde planten en vernietig ze. Dit voorkomt verdere verspreiding van de ziekte.

7. Rotatie van gewassen: Voorkom dat tomaten of andere gevoelige gewassen jaar na jaar op dezelfde locatie worden geplant. Phytophthora kan zich ophopen in de bodem, dus het roteren van gewassen kan helpen de ziekte onder controle te houden.

8. Gebruik van versterkende middelen: Aftreksels van heermoes of rabarberblad kunnen de planten weerbaarder maken. Besproei de bladeren met een fijne nevel (druksproeier), minstens één keer per week, op een droge, niet te zonnige dag, in de ochtend.Het combineren van deze preventieve maatregelen kan de kans op Phytophthora-aantasting aan je buiten geteelde tomatenplanten aanzienlijk verminderen en helpen bij het behouden van een gezonde oogst.

Het is belangrijk om regelmatig je planten te controleren en snel te reageren als je tekenen van infectie opmerkt.

Tot ziens op de tuin!